Ilarion Ruvarac (1. septembar 1832, Sremska Mitrovica — 8. avgust 1905, manastir Grgeteg) je bio srpski istoričar, sveštenik, arhimandrit fruškogorskog manastira Grgeteg, rektor Karlovačke bogoslovija i akademik. Smatra se jednim od osnivača kritičkog pravca u srpskoj istoriografiji. Prema izboru SANU ubrojan je među 100 najznamenitijih Srba.
Jovan (svetovno ime) Ruvarac proveo je rano detinjstvo u Starom Slankamenu i Starim Banovcima gde je završio osnovnu školu. Školovanje je nastavio u Sremskim Karlovcima i u Beču, gde je završio srednju školu. Karlovačku bogosloviju završio je 1859. godine.
U Beču je Ruvarac stekao ljubav i interesovanje za srpsku istoriju. U Beču je studirao prava između 1852. i 1856. istovremeno se baveći i istorijom. Interesovao se za proučavanje istorijskih izvora i komparativno proučavanje narodne tradicije.
Nakon što se 1. januara 1861. zamonašio, Ilarion Ruvarac je između ostalih dužnosti u Sremsko-karlovačkoj arhidijecezi postavljen i za profesora Karlovačke bogoslovije. O ovom periodu njegovog života i rada nije sačuvano mnogo podataka. Na predlog Ilariona Ruvarca Bogoslovski učiteljski zbor u Karlovcima podneo je Arhijerejskom sinodu predlog da se u Karlovcima podigne seminarija. Sinod je ovaj predlog preneo komisiji koja je dobila zadatak da ispita sve okolnosti vezane za uređenje bogoslovskog učilišta u Sremskim Karlovcima. I pored dobre volje na koju je predlog naišao zbog različitih teškoća on nije realizovan sve do vremena patrijarha Georgija Brankovića.
Godine 1879. otpočeo je težak period u Ruvarčevom profesionalnom životu. Te godine patrijarha Prokopija Ivačkovića zamenio je dotadašnji bački episkop German Anđelić. Ruvarac je smenjen 1. februara 1882. godine i tom prilikom mu je naloženo da se vrati u manastir Grgeteg.
Ruvarac je postao arhimandrit Grgetega još 27. oktobra 1874. godine ali je sve do 1882. bio profesor Karlovačke bogoslovije. Tek kada je novi srpski patrijarh postao German Anđelić koji je bio prilično netrpeljiv prema Ruvarcu, Ruvarac je bio prinuđen da se povuče u grgeteški manastir. Patrijarh German izneo je ovaj zahtev u pismu oštre sadržine iz 1. februara 1882. u kome insistira da se Ruvarac vrati u manastir bez ikakvog odlaganja i prkosa. U Grgetegu se Ruvarac u potpunosti posvetio monaškom životu i naučnom radu ali je pored toga obavljao i dužnost nastojnika manastira. Još kad je prvi put primio upravu nad manastirom 1874. Ruvarac je zatekao Grgeteg u velikim dugovima. Ruvarac je uspeo da izmiri ova dugovanja. Ilarion Ruvarac je do kraja života živeo strogim manastirskim životom. Bio je počasni član Monaškog udruženja Kraljevine Srbije. Umro je u manastiru Grgeteg 8. avgusta 1905. godine gde je i sahranjen.
Ruvarac je bio aktivan u organizovanju manastirskog života, odbrani monaštva i manastirskih prava. Zajedno. Dobro uređenoj Karlovačkoj mitropoliji nedostajala je štamparija pa su Ruvarac i Platon Telečki, beočinski arhimandrit, kupili 30. juna 1893. štampariju koja je kao Srpska manastirska štamparija, a posle 1936. pod nazivom Patrijaršijska štamparija, radila sve do 1941. godine.
