Danas u Srbiji i Republici Srpskoj obelažavamo Dan srpskog jedinstva, slobode i nacionalne zastave.
Zastava Srbije je simbol naše slavne prošlosti i velike žrtve za slobodu. Ona je zavet koji su nam ostavili naši preci.
Praznik je ustanovljen 15. septembra 2020. godine i pored Srbije i Republike Srpske, slavi se svuda gde Srbi žive.
Zašto baš 15. septembar?
Za obeležavanje ovog praznika, uzet je simbolično dan kada je srpska vojska 1918. godine, u silovitom jurišu razbila bugarsko-nemačke položaje i probila Solunski front. Tog dana 15. septembra, srpska armija uspela je da stvori brešu, širine 7 do 9 kilometara u nemačko-bugarskim linijama, koje su se protezale na preko 100 kilometara fronta u severnoj Grčkoj. Proboj fronta izvela je čuvena Šumadijska divizij, Druge armije, kojom je komandovao Stepa Stepanović, na 1.600 metara nadmorske visine.
Srpski juriš je bio toliko silovit, da su se neprijateljski vojnici dali u panični beg vičići za sobom: „Bežite živi, idu mrtvi“, jer su im iz komande govorili da su Srbi izginuli u albanskoj golgoti i da naša armija više ne postoji.
Prodor koji se izučava u svim vojnim udžbenicima
Srpska vojska posle početnog uspeha, nastavila je sa daljim prodorom ka porobljenoj otadžbini. Kao voda koja pokulja iz puknute brane, više nije postojala sila, koja bi srpskog ratnika-seljaka mogla da zaustavi da se vrati svojoj kući i njivi. Saveznička komanda naredila je da naša vojska stane, međutim naši generali odlučuju da nastave dalje po svaku cenu. Silinu juriša srpske vojske ka rodnoj grudi, možda su najbolje opisali francuski oficiri sa terena, koji su svoju komandu izvestili o tome da je „srpski nalet tako silovit, da njihovu pešadiju više ne može da sustigne ni naša konjica!“
Vojvoda Živojin Mišić je u Zapovesti srpskoj vojsci za proboj ovog fronta 13. septembra rekao:
„Svi komandanti, komandiri i vojnici treba da budu prožeti idejom, od brzine prodiranja zavisi ceo uspeh ofanzive. Ta brzina je u isto vreme i najbolja garancija protiv iznenađenja, jer se njome postiže rastrojstvo neprijatelja i potpuna sloboda u našim dejstvima. Treba drsko prodirati, bez počinka, do krajnjih granica ljudske i konjske snage. U smrt, samo ne stajte! S nepokolebljivom verom i nadom junaci napred u otadžbinu“.
Uskoro, tačnije 30. septembra, Bugarska potpisuje kapitulaciju i istupa iz rata. Pohod srpske vojske nastavio se ka Beogradu i dalje severno od Save i Dunava. Austrougarska se raspada, a Srbija oslobađa sve teritorije na kojima Srbi žive, kao i ostale južno slovenske narode, sa kojima forimra Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca, potonju Jugoslaviju. Pad Austrougarske donelo je oslobođenje i slovenskoj sabraći iz istočne Evrope.
Prvi Svetski rat, možda najbolje oslikava sudbinu Srba i Srbije – veliko herojstvo, golgota i vaskrsenje. Dva dela našeg bića spojenog u jedno- Mučenik i heroj. Zastava je tu da nas sve u slozi ujedini ispod nje i da iz slavne prošlosti krenemo u svetlu budućnost. I zato danas sa ponosom, uzdignuta čela istaknimo našu zastavu!
