Projekcija dokumentarnog filma „SAVA” britanskog reditelja Metjua Somervila i makedonske producentkinje Gorjane Atanasove održana je u Pozorištu „Dobrica Milutinović”. Film je sniman tokom 2019. godine na lokacijama u okviru nekadašnje Jugoslavije od izvora do ušća reke Save.
U septembru 2022. godine reka Sava ponovno postaje fokus britanskog filmskog reditelja Metjua Somervila, snimatelja Dena MekKrama i makedonske montažerke Gorjane Atanasove koji putuju od izvora reke u slovenskim planinama do ušća u Dunav u Beogradu kako bi prikazali svoj dokumentarni film SAVA. Film SAVA je dovršen 2021. godine nakon 8 godina produkcije u kojoj je trio koristio reku kao sredstvo za istraživanje regije sa nepristrasnim, refleksivnim i zabavnim pristupom.
Film je nastao u koprodukciji Sava Films iz Velike Britanije, Ortak Films iz Makedonije i Hypermarket iz Češke, a predstavlja i poslednji projekat slavne glumice Mire Furlan koja je napisala naraciju za film i dala glas reci Savi.
Metju Somervil iz Londona ima 32 godine, Sremsku Mitrovicu posetio je prvi put pre devet godina, 2014. inače se bavi snimanjem filmova i kaže: „Kada sam prolazio ovuda autobusom iz Hrvatske video sam ovu reku, kasnije sam pogledao na mapi i video da je to ustvari bila najduža reka u Jugoslaviji. Shvatio sam da ona povezuje sve ove regione na Balkanu i da želim da uradim film o reci Savi. Projekcije filma imamo u svim mestima gde smo snimali. Sinoć smo bili u Jameni, danas u Sremskoj Mitrovici, u svakom mestu je drugačije različiti su regioni. U Jameni je specifično zato što je malo mesto, dosta udaljeno, skoro odsečeno od sveta gde nema ni bioskopa i prethodna filmska projekcija je bila pre 20 možda 30 godina, tako da sam upoznamo dosta meštana i dosta je dece došlo na projekciju filma što mi je veoma drago.”
Ovo je njegov prvi dugometražni film, do sada je snimio nekoliko kratkometražnih uglavnom o odnosima među ljudima i o prirodi. Živi od snimanje filmova ali ovaj film je produkt ljubavi, dakle radio je volonterski, kao i svi na projektu.
„Čak je i Mira Furlan radila besplatno nije bilo nikakvog finansiranja, radili smo iz ljubavi, to je bilo nešto što sam zaista želeo da uradim. Završavamo projekat ba isti način, tako je i putujući bioskop sada urađen iz ljubavi. U budućnosti želim da radim projekte koji prikazuju veze između ljudi čoveka i i da nacionalizam ne treba da deli ljude odnosno da ljudi bez obzira na to odakle dolaze i ko su treba da sarađuju da rade zajedno i da žive u miru,” dodao je Somervil.
Film je premijerno prikazan u septembru 2021. godine u Domu omladine u Beogradu u okviru Beldoks festivala, a tokom septembra 2022. godine prikazuje se u brojnim gradovima u regionu. Delovi filma snimani na obali reke Save u Sremskoj Mitrovici i domu porodice Udicki snimljeni su u saradnji sa Zavodom za zaštitu spomenika kulture Sremska Mitrovica koji je održavao komunikaciju sa produkcijom tokom proteklih godina.
SAVA TRAVELLING CINEMA „SAVA” je svedok ljudske istorije, prolaz između Istoka i Zapada, linija podele velikih carstava i zajednička nit među narodima. Nekad najduža reka u Jugoslaviji, ona razgovara sa svojim ljudima koji dele sećanja, snove i vizije budućnosti na svom putovanju dugom 990 km nizvodno. Ona je „Sava”.
Glas reke Save napisala je i pripovedala velika i nažalost pokojna Mira Furlan dok gledaoce vodi nizvodno kako bi u film unela elemente svoje lične priče. Film je dobro prihvaćen na filmskim festivalima u regiji, igrajući na Sarajevskom FF-u i Beldoksu, a osvojio je i brojne nagrade i došao do
publike u Argentini, SAD-u i Egiptu. Sada će dokumentarac kroz 16 dana putovati na 16 lokacija na obali Save kako bi se film vratio zajednicama u kojima je snimljen. Film traje 75 minuta. Sniman je na lokacijama širom Slovenije, Hrvatske, Bosne i Srbije.
Fascinacija režisera Metjua Somervila bivšom Jugoslavijom i ljudima koji žive uz reku Savu je nastala njegovom posetom EXIT festivalu u Novom Sadu, gde je proveo neko vreme istražujući okolinu. Pošto se upoznao sa istorijom ovih naroda, politikom i socijalnim životom u bivšoj Jugoslaviji, 2013. godine Somervil započinje svoje putovanje kolima od Londona do Beograda, putujući kroz sela i gradove duž reke.
Projekcija u Sremskoj Mitrovici organizovana je u saradnji Zavoda za zaštitu spomenika kulture Sremska Mitrovica i Pozorišta „Dobrica Milutinović” uz podršku Gradske uprave za kulturu i sport Grada Sremska Mitrovica.
(Redakcija Moj grad SM)
Medijski sadržaji realizovani su u okviru projekta “Sremskomitrovački kulturni dnevnik” koji sufinansira Grad Sremska Mitrovica. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
