Centralna rumska crkva – Hram silaska Svetog Duha na apostole jedinstvena je po mnogo čemu. Nema mnogo pravoslavnih hramova koji mogu da se pohvale ikonostasom koji je oslikao naš veliki slikar Uroš Predić.
Njega je u Rumu dovela prerana smrt Vere Maksimović, ćerke bogatih Rumljana koji su svoj imetak ostavili takozvanoj grčkoj crkvi. Ikonostas je u potpunosti konzerviran i restauriran u prethodnoj godini, a sredstva u iznosu većem od 20.000 evra za ovaj veliki posao donirao je darodavac koji je javnosti anoniman.
O nastanku crkve i ikonostasu Uroša Predića najviše podataka se nalazi u radu rumljanke Branke Kulić „Obnova srpske pravoslavne crkve silaska Svetog duha u Rumi“ koji je svojevremeno objavljen u Građi spomenika kulture Vojvodine.
Na mestu današnje crkve prvobitno je bio podignut drveni hram 1787.godine na molbu tadašjih Srba i Cincara mitropolitu Mojsiju Putniku. Tek 1792.godine počeli su da se čine prvi koraci kako bi se podigla zidana crkva.
Posle mnogo poteškoća i osporavanja od strane tadašnjih vlasti, tek dolaskom grofa Petra Pejačevića na čelo spahiluka, Srbi i Cincari su 1833.godine dobili odobrenje za podizanje zidane crkve.
Projekat za izgradnju današnje crkve „Silaska Svetog Duha“ izradio je novosadski zidar Matijas Vrelih, koja je bila dugačka 16 hvati i dve stope, visoka 6 i široka 5 hvati, a prema predračunu izgradnja je trebalo da košta 14.445 forinti i 33 krajcare srebra.
Zidar Vrelih se ugovorom obavezao da će izgraditi crkvu za 4 godine. Početak gradnje obeležen je osvećenjem temelja 24 maja 1836.godine. Radovi su tekli sporo, najviše zbog nedostatka novčanih sredstava.
Prvi ikonostas postavljen je 1851.godine i delo je palanačkog drvoresca Georgija Devića i koji je brzo propao.
Prva ozbiljnija obnova crkve bila je od 1903. do 1905.godine, donacijom bogate trgovačke porodice Maksimović. Bogati trgovac Vasa Maksimović je posle smrti svoje ćerke Vere ostao bez naslednika. Tada je porodica Maksimović odlučila da sav imetak usmeri na obnovu crkve. Tako je nastala i jedinstvena kripta porodici Maksimović, što je bila odluka crkvenog odbora u znak zahvalnosti za veliki novčani prilog.
Čuveni arhitekta Herman Bole bio je zadužen za obnovu crkve, a Uroš Predić za ikonostas. Zadatak arhitekte Hermana Bolea je bio da dovrši građevinu, izgradi grobnicu porodici Maksimović, po uzoru grobnica-mauzoleja kraljevske porodice Obrenović, koji je Bole nešto ranije projektovao za manastir Krušedol, ali koji nije realizovan.
Uroš Predić je dovršio ikonostas u saradnji sa mladim slikarom pomoćnikom Paškom Vučetićem. Predić je u crkvu u Rumi ušao odmah nakon angažmana u Grgetegu.
Ugovor je sa crkvenim odborom potpisao 12.juna 1902. godine i prvobitno je naslikao 33 ikone na platnu. Za lik Bogorodice kao uzor koristio je lik Vere Maksimović, prerano preminule ćerke Vase Maksimovića.
(Redakcija Moj grad SM)
Medijski sadržaji realizovani su u okviru projekta “Kultura pod lupom” koji sufinansira Opština Ruma. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
