U selu Voganj kod Rume 3. aprila 1807. godine počela je Ticanova buna, u kojoj je učestvovalo 15.000 seljaka iz 45 sela rumskog i iločkog vlastelinstva. Austrijska vojska je za 10 dana ugušila pobunu, a vođa Teodor Avramović Tican uhvaćen je krajem godine i streljan.
Ticanova buna je bila pobuna na prostoru dela Sremske županije od 3. do 9. aprila 1807. godine. Izazvao ju je težak položaj Srba kmetova (paora) u Sremu. Ona je bila jedna od manjih buna na prostoru juga Ugarske koje su tekle paralelno sa Prvim srpskim ustankom. Iako se njena veličina i uloga često preuveličava, u sklopu srpskog nacionalnog diskursa o „uticajima Srpske revolucije na okolni srpski narod“, u njoj nije učestvovalo više od dvadesetak sela sa prostora rumskog i iločkog spahiluka, te da uzroci bune nisu direktno povezani sa Srpskom revolucijom.
Po zvaničnom izveštaju Petra Komaromija, učestvovalo je 15.000 ljudi iz 45 sela. Teodor Avramović-Tican je bio samo jedan od vođa pobune, što znači da i ime same bune nije prikladno.
Austrijsko carstvo se već godinama nalazilo u ratu sa Napoleonovom Francuskom, što je predstavljalo ogroman teret njenoj privredi. Sredstva za rat, kao i za opšte funkcionisanje privrede, davala je najvećim delom poljoprivreda feudalnog tipa. Kako je država povećavala poreze, našavši to za najlakši način povećanja prihoda, spahije su istovremeno povećale obaveze u radu na svojim imanjima, tako osiguravši da njihov deo poreza ne bude smanjen. Centralna vlast nije želela da interveniše po pitanju kršenja zakonskih propisa koji su ograničavali feudalnu eksploataciju. Urbarijalni zakoni su toliko kršeni, da su se seljaci iz Stejanovaca 1807. žalili kako su spahije propisale pravilo da seljaci pet dana rade spahijsku, a šesti dan svoju zemlju. Seljaci Inđije su se takođe žalili da su spahije zabranile seljacima da gaje najrentabilnije kulture na svojim posedima vinograde i voćnjake. Prilikom premeravanja, spahije su seljacima takođe oduzimale krčevine i pašnjake. Spahije su takođe uvodile razne mahinacije, poput smanjenja veličine seljačkih imanja, ali povećanja njihovog broja radi povećanja poreza ili ometanja normalne trgovine. Na sve zloupotrebe nadovezale su se i nerodne godine.3
Prvi koji je ukazao na značajne veze između vođa Ticanove bune i vođa Prvog srpskog ustanka bio je Benjamin Kalai u svojoj Istoriji Prvog srpskog ustanka. On je takođe začetnik teze da je Ticanova buna odjek Prvog srpskog ustanka, te da se seljaci ne bi sami pobunili bez spoljnog uticaja. Ova teza se od Kalaijevog dela prenela u srpsku istoriografiju, te i danas dominira osvrtima na Kalaijevu bunu u naučnoj literaturi i udžbenicima. Upravo Kalaijev je i zaključak da je konačni cilj ustanika bio spajanje sa Srbijom.
Ciljevi ustanka se vide u slučaja u Neptinu, žalbe jednog seljaka iz Čalme, iskaza Teodora Avramovića-Ticana pred sudom, te pisma grofa Stadiona caru od 28. jula 1807. godine. Cilj je bio da se istrebe feudalci, te da se traži da se Sremska županija inkorporira u Vojnu granicu.
Autor: Riznica
