Grad Sremsku Mitrovicu su 1. novembra 1944. godine, posle teških petodnevnih borbi sa ostacima Vermahta (nemačke vojske), oslobodile jedinice 16. vojvođanske udarne divizije i 11. krajiške divizije partizanske vojske, u sadejstvu sa motorizovanim jedinicama sovjetske Crvene armije.
Sve jedinice Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije (NOVJ) koje su učestvovale u operacijama za oslobađanje Sremske Mitrovice, krajem oktobra 1944. godine, bile su naoružane trofejnim oružjem, odnosno oružjem zaplenjenim od neprijatelja, kao i oružjem dobijenim u vidu pomoći od zapadnih saveznika u ranijem periodu.
Takodje, bio je prisutan i deo naoružanja Kraljevine Jugoslavije, koji je posle kapitulacije sačuvan o kojima su vođene i prve borbe sa okupatorom posle ustanka.
Kada je reč o osnovnom naoružanju svakog vojnika – pušci, preovladavale su puške sistema Mauzer kalibra 7,9 mm.
Bilo je nekoliko modela, koji su bili vrlo sličnih taktičko-tehničkih karakteristika: Puške Kraljevine Jugoslavije sistema Mauzer M-24, zatim nemačke puške sistema Mauzer Kar 98K i M-98 kao i čehoslovačke puške sistema Mauzer VZ-24.
U nešto manjem procentu partizani u Sremu su koristili i britanske puške sistema Li-Enfild No1 i No4 kalibra 7,7mm (.303), dobijene od saveznika prethodnih godina. Za ove puške je u završnim borbama počelo da ponestaje municije pa je to kasnije dovelo do delimičnog preoružanja nekih jedinica sovjetskim puškama i karabinima Mosin-Nagan M-1891/30 i M-44 kalibra 7,62 mm.
Automati koje su partizani koristili uglavnom su bili britanski sistema Sten Mk III, popularni „pikavci“ kalibra 9 mm. Takođe su korišteni i različiti modeli automata zaplenjeni od Nemaca i ustaša: Erma MP38 i MP40 (Šmajser), Bergman MP35 i Stajer-Zoloturn MP34 svi kalibra 9 mm. Nešto kasnije su dobijeni i sovjetski automati sistema Špagin PPŠ-41 kalibra 7,62 mm.
Lično naoružanje oficira, pored automata, činili su i pištolji različitih modela i kalibara. Najčešće su bili zastupljeni nemački Luger P08 (Parabelum) i Valter P38, poljski Vis-Radom P35, kao i službeni pištolj Kraljevine Jugoslavije Brauning M-10/22 (Vojnodržavni), svi kalibra 9 mm. Takođe i sovjetski pištolj TT-33 i revolver Nagan M-95 kalibra 7,62 mm.
Kao teže pešadijsko naoružanje uglavnom su korišteni čehoslovački puškomitraljezi iz naoružanja Kraljevine Jugoslavije, sistema Zbrojovka Brno VZ26 i VZ37 kalibra 7,9 mm. Koje su takođe koristili i Nemci i ustaše.
Zatim iz ratnog plena upotrebljavani su puškomitraljezi / mitraljezi MG34 i MG42 (popularni „Šarac“) dok se iz vojne pomoći zapadnih saveznika raspolagalo i sa britanskim puškomitraljezima Bren Mk2 kalibra 7,7 mm. (.303).
Prema zvaničnim dokumentima u borbama oko Sremske Mitrovice upotrebljavani su sovjetski puškomitraljezi sistema Degtjareva DP28 kalibra 7,62 mm.
Standardni sovjetski teški mitraljezi bili su sistema Maksim M-1910 i Gorjunov SG-43 kalibra 7,62 mm. Pa su shodno tome i korišteni u borbi.
Nastaviće se…
