Mačkov dan mladog portugizera održan je u Vinskoj ulici u Irigu po 14-i put. Po mnogo čemu ovo je jedinstvena manifestacija u Srbiji, koja predstavlja početak vinske nove godine.
Jedina je manifestacija posvećena autohtonoj sorti portugizer i mladom vinu – svatovcu. Osnivač manifestacije, Sava Jojić, svečano je otvorio prvo bure sa ovim vinom spravljenim od grožđa koje je obrano ove godine. Atmosferu su upotpunili tamburaški orkestar „Rumske lole“ popularnim sremačkim pesmama, iriški pudar Svetozar Krstić doskočicama iz svakodnevice jednog čuvara vinograda, te glumac Predrag Momčilović Moca, recitujući poeziju posvećenu berbi, vinu i Sremu.
Manifestaciju je svečano otvorio publicista Vanja Bulić, ističući značaj vina za život ljudi. Ono inspiriše umetnike da stvaraju, inspiriše obične ljude da se vole, čini život lepšim, stoga po njemu ovakve manifestacije treba negovati.
Vinski viteški red mladog portugizera upotpunjen je novim članom. „Stari“ vitezovi – Vanja Bulić, Zoran Kolundžija, osnivač „Prometeja“ i Petar Samardžija, vinski novinar, su dočekali Srđana Dinčića, humoristu i satiričara iz Sremske Mitrovice u ovaj red.
Direktorica Srpske čitaonice u Irigu, Vera Novković, je proglasila pobednike na konkursu za najlepšu pesmu o vinu, našem najstarijem konkursu ove vrste. Prvonagrađena je pesma „Izmišljeni Pariz VII“ autora Jevđenija Julijana Dimitrijevića iz Čačka. Drugonagrađena je pesma „Kap rujnoga vina „ Brankice Sladojević iz Sremske Mitrovice, a trećenagrađena „Vino i ljubav“ Ljiljane Terentić iz Smedereva. „Ovo je poslednja pesma o vinu“ Miroslava Srbina je dobila pohvalu.
Na kraju programa, profesorka srpskog jezika, dr Maja Plavšić, predstavila je zbornik pesama „Vino je pesma, pesma je vino“, koji je nastao od odabranih pesama sa istog konkursa, iz perioda 2016-2020. godine. To je već drugi zbornik u kojem su predstavljene najlepše pesme sa ovog konkursa.
Pored degustacije vina, svi posetioci su imali priliku da degustiraju i domaće proizvode lokalnih malih proizvođača, što ovu manifestaciju čini značajnom ne samo sa aspekta turizma i kulture već i lokalne privrede.
INFORMACIJE I ZANIMLJIVI PODACI O MLADOM VINU
Najpoznatije mlado vino na svetu je božole nuvo koji potiče iz istoimene francuske regije. Nastalo kao vino za radnike iz okoline Liona, koji nisu mogli da priušte skupocena vina Bordoa i Burgonje, ubrzo je osvojilo ceo svet svojom nepretencioznošću, specifičnom bojom, lepršavim mirisom, i bogatim aromama.
Koncept mladog vina postoji u svim zemljama razvijene vinske kulture, u Italiji, Portugaliji, Mađarskoj itd., a na Fruškoj gori smo imali Svatovac. Svatovac, jer je to prvo vino koje je bilo gotovo da se pije u jesen, kad bi počela sezona slava i svatova.
Mlado vino je vino koje se napravi u istoj godini u kojoj je obrano i grožđe od kog se pravi. Pravi se metodom karbonske maceracije, koja se drugačije zove i fermentacija cele bobice. Putem ove tehnologije čuva se svežina, voćni kvalitet vina, a gorki tanini se ne izdvajaju iz pokožice grožđa.
Mačkov podrum je odlučio da mlado vino napravi od sorte grožđa Portugizer, kako se to nekad i pravilo na Fruškoj gori. Portugizer je naša autohtona sorta vinove loze, nekada vrlo zastupljena na Fruškoj gori. Sorta je dobila ima koje asocira na Portugaliju, jer ju je po legendi bečki baron Johan de Fris upravo odatle doneo.
Mačkov podrum je prvi proizvođač mladog vina u Srbiji, koji ga pravi metodom karbonske maceracije. Po tradiciji se trećeg vikenda u novembru svečano otvaraju prve boce mladog vina, i uz slavlje ravno onom novogodišnjem, ovo lepršavo vino se pije i u njemu se uživa, na svim meridijanima, od Liona i Pariza, preko Toskane, Beča, Japana, do Njujorka i Bostona, izazivajući pravu planetarnu euforiju. Mačkov podrum je želeo da i našim ljudima pruži priliku da se priključe ovom slavlju, uspostavljajući Dan mladog Portugizera.
Mačkov podrum je uspostavio i vinski viteški red, a tu titulu su nosili Aljoša Vučković, Žan Danijel Ruh, Slobodan Trkulja, Vanja Bulić, Zoran Kolundžija, Jovan Maljoković, Aleksandar Dunić a od ove godine i satiričar i humorista Srđan Dinčić.
U saradnji sa Srpskom čitaonicom u Irigu, osnovane 1842. god, uspostavljena je i nagrada za najlepšu pesmu o vinu. Svake godine stižu desetine pesama kako iz svih krajeva Srbije tako i iz okolnih zemalja, a na samom Danu mladog portugizera se proglašavaju pobednici konkursa.
Inače vinarija Mačkov podrum je porodična vinarija, iz Iriga. Ima svojih 30 hektara vinograda na južnim padinama Fruške gore, a pored portugizera ima i druga crvena vina, kao što su Pinot noir, Merlot, Camerlot, zatim roze vino Frajla, kao i bela vina: Chardonnay, Sauvignon blanc, Incognito i Traminac mirisavi. Ima i dezertno vino crveni bermet pod nazivom Diškrecija.
Fruškogorska prestonica – Irig
Irig je varoš smeštena na južnim padinama Fruške gore, u samom srcu Srema. Prvi put se u dokumentima pominje 1225. godine. Po broju stanovnika i površini spada u manje opštine u Srbiji ali po prirodnim lepotama i turističkoj ponudi je sigurno među prvima.
Irig ima bogatu istoriju. U srednjem veku bio je centar trgovine i ekonomski najznačajniji grad, i prvi je grad u Sremu koji je 1760. godine od cara Leopolda dobio pravo na održavanje dva vašara godišnje. U to vreme imao je više stanovnika nego današnji Beograd, ali velika kuga je u XVIII veku zaustavila rast i procvat Iriga.
Vremenom se Irig ipak oporavio i postao sve značajniji duhovni, obrazovni i kulturni centar. 1829. godine je osnovana „Podluško-sremska biblioteka“, jedna od najstarijih u Srba, a 1842. „Srpska čitaonica“. Od ukupno 16 fruškogorskih manastira, polovina se nalazi na teritoriji opštine Irig. 1926. godine je osnovana „Fruškogorska voćarsko-vinogradarska zadruga“ koja je posle prerasla u nadaleko čuveni „Iriški podrum“ o čijim se vinima još uvek priča.
Danas iriška opština ima 12 naseljenih mesta a pretežne delatnosti su poljoprivreda (voćarstvo i vinogradarstvo) i turizam (banjski, pre svega zahvaljujući banji Vrdnik, te planinski, verski i vinski).
Irig se danas razvija u skladu sa onim što su mu priroda, istorija i geografski položaj omogućili. Shodno tome, sve manifestacije u opštini koje su kulturno-privrednog karaktera opština Irig jako podržava i radi na njihovoj promociji, pa između ostalog i „Mačkov Dan mladog portugizera“.
Autor svih fotografija: Vladimir Jovanović, autorska prava: Mačkov podrum
