Domaći softverski proizvod, u izdanju beogradskog startapa Arthak d.o.o, rešava problem razlika između srpskog i hrvatskog, ekavice i ijekavice, ćirilice i latinice, i više.
Na adresi srpsko-hrvatski.com moguće je prevoditi cele tekstove na srpskom, hrvatskom i bosanskom kroz njegove različite varijante.
Ekavica – ijekavica
Ovo je verovatno najkorisniji deo programa, jer ijekavica, pored toga što je zvanična varijanta u Hrvatskoj i Bosni i Hercegovini, takođe je priznata varijanta srpskog, kao njegovo zapadno govorno područje. Brojni novinari, predavači i prevodioci svakodnevno provode sate ručno prilagođavajući tekstove za svoje govorno područje. Ovaj program prevodi cele tekstove između ekavice i ijekavice, zadržavajući originalne strukture rečenica, za manje od sekunde.
Prevod između ekavice i ijekavice nije lak zadatak. Ne postoji strogo “pravilo” kad se “e” pretvara u “ije”, niti kad je u pitanju dugo “ije”, a kad kratko “je”. Postoje samo određene smernice, ali čak i one zavise od naglaska, a znamo dobro da je i naglasak raznovrstan na našim prostorima. Jedini siguran put je provera u rečniku, a pošto takvih reči ima na hiljade, a svaka od njih ima desetine glagolskih i imenskih oblika, mora se priznati da program fascinantno radi ovaj složen posao.
Srpski – Hrvatski
Najveće govorne razlike između zvaničnog srpskog i hrvatskog jezika sadržane su u određenim karakterističnim rečima. Program srpsko-hrvatski.com prevodi cele tekstove iz jednog oblika u drugi, pa će od lipnja, tvornica, križaljki, mirovina i kutova prepisati jun, fabrike, ukrštenice, penzije i uglove.
Pored toga, program prepoznaje i nešto “suptilnije” razlike, koje se lako međusobno razumeju, ali se ipak odmah prepoznaju kao tuđe. Tako na primer, međusobno se prevode obrana i odbrana, svladana i savladana, šalica i šoljica, poduzeće i preduzeće.
Na kraju, podržane su čak i još suptilnije razlike, koje su više gramatičke nego rečničke, a odnose se na glagolske završetke ili glasovne promene. Tako na primer, integrirati=integrisati, normalizirati=normalizovati, sretan=srećan, kuhati=kuvati itd.
U eksperimentalnom obliku je i konverzija između hrvatskog i srpskog futura (“radit ću” naspram “radiću”).
Latinica – Ćirilica
Mada ne preterano težak zadatak, postoje različiti nivoi kvaliteta između prevođenja ćirilica-latinica. Trivijalna izvedba uzela bi svaku pojavu “nj” u latinici i prevela je u “њ”. Isto tako, svako “lj” bi postalo “љ”, a “dž” – “џ”. Iako je ovo načešće dovoljno, postoji jedan broj izuzetaka o kojima treba povesti računa u kvalitetnom prevodu.
Program srpsko-hrvatski.com prevešće “injekciju” u “инјекцију” (a ne ”ињекцију”), ”vanjezičko” u “ванјезичко” (a ne ”вањезичко”), ”tanjug” u “танјуг” (a ne ”тањуг”), и ”nadživeti” u “надживети” (a ne ”наџивети”). Program zapravo poznaje nekoliko stotina ovakvih izuzetaka i sačuvaće prevedeni tekst u ispravnom obliku.
Transkripcija
Još jedna upadljiva razlika između zvaničnog srpskog i zvaničnih hrvatskog i bosanskog, jeste u tome što srpska jezička škola propoveda Vukovo “piši kako govoriš”, pa zahteva da u tekstu govorimo o Džonu, Stjuartu, Voltu i Šekspiru, a ne Johnu, Stewartu, Waltu i Shakespearu, kao što to čine naši zapadni susedi.
Program srpsko-hrvatski.com ima opciju i za ovo. Mada naravno ne može pokriti ceo engleski jezik (i nemački, i italijanski, i francuski!), ipak podržava više hiljada najčešćih ličnih i geografskih imena i štedi bar jednog dela ručnog prevođenja.
